Sai phạm khu đô thị Thủ Thiêm đã được giải quyết như thế nào?

Thành phố Hồ Chí Minh thời gian trước đã từng rất kỳ vọng vào siêu dự án Khu đô thị Thủ Thiêm tọa lạc tại quận 2. Với những quy hoạch hoàn hảo nên dự án khi hoàn thiện sẽ mang lại những thay đổi tích cực, diện mạo mới cho toàn khu vực. Tuy nhiên, với hàng loạt những sai phạm của dự án nên đã khiến cho người dân quận 2 gặp phải nhiều trái đắng. 

Trong khoảng thời gian gần 20 năm vừa qua, thành phố Hồ Chí Minh đã giải tỏa toàn bộ bán đảo Thủ Thiêm cũng như tiến hành di dời khoảng 15.000 hộ dân. Con số này tương đương với việc dự án đã giải phóng hơn 99% mặt bằng của dự án.

Điểm lại những sai phạm ở Thủ Thiêm

Bán đảo Thủ Thiêm có vị trí nằm cách trung tâm quận 1 – TP Hồ CHí Minh bởi con sông Sài Gòn uốn lượn. Thời gian trước, nơi đây với  khu đất bỏ hoang nay đã hình thành các ô phố và các tuyến đường quan trọng, hàng loạt các công trình có tiến độ xây dựng nhanh chóng. 

Với khoảng thời gian hơn 20 năm quy hoạch, xây dựng nhưng cho tới nay KĐT mới Thủ Thiêm đã mang trong mình dáng vóc của một đại đô thị hiện đại. Tuy nhiên bên cạnh đó cũng đem lại nhiều sự việc dở dang. 

Sai phạm tại KĐT Thủ Thiêm đã gắn liền với trách nhiệm của rất nhiều lãnh đạo của thành phố Hồ Chí Minh qua nhiều thời kỳ. Các sai phạm đã được các cơ quan có thẩm quyền cấp trung ương chỉ ra rõ và cho thấy nhiều bài học về công tác lãnh đạo; quản lý quy hoạch; các vấn đề về đất đai – xây dựng và thủ tục trong giải quyết khiếu nại, tố cáo của cư dân sinh sống trong KĐT.  

Người dân đã khiếu nại, tố cáo với chính phủ trong thời gian dài khi bị thu hồi đất dành cho việc triển khai xây dựng KĐT mới Thủ Thiêm. Qua quá trình thanh – kiểm tra thì Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhiều sai phạm trong Thông báo 1483/TB-TTCP (ngày 4/9/2018) và Thông báo 1041/TB-TTCP ngày 26/6/2019.

Sai phạm không đúng quy hoạch của KĐT Thủ Thiêm

Với văn bản chính thức Thông báo số 1483/TB-TTCP,, Thanh tra Chính phủ khẳng định các sai phạm của dự án như sau:

• Thu hồi khu đất rộng 4.3 ha tại khu phố 1 – phường Bình An – Quận 2 không thuộc quy hoạch của KĐT mới Thủ Thiêm để triển khai một số dự án. Việc thu hồi này chưa đủ cơ sở pháp lý cũng như quy hoạch do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
• UBND thành phố Hồ Chí Minh không đưa ra vị trí; ranh giới; các giấy tờ hồ sơ và bản đồ quy hoạch của khu tái định cư có diện tích 160ha. Khu đất này đồng thời cũng chưa nhận được ý kiến thẩm định của  Bộ xây dựng. 

• Thực tế, tổng diện tích đất đã được quy hoạch; triển khai đầu tư khu tái định cư thuộc 5 phường chỉ 46,1 ha. Theo đó số diện tích còn lại là 113,9 ha chưa được quy hoạch. Đã được bố trí tái định cư nhưng lại không có báo cáo nào với Thủ tướng Chính phủ. 
• Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch khu tái định cư 160 ha nhưng UBND thành phố lại giao đất cho các nhà đầu tư bất động sản để triển khai 51 dự án nhà ở – văn phòng; các công trình công cộng với diện tích tương đương 144,6 ha. Vì thế đã không đủ diện tích đất cho việc bố trí khu tái định cư như trong quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Thanh tra Chính phủ xử lý các vụ việc sai phạm Thủ Thiêm

Thanh tra Chính phủ đã cho hay rằng UBND thành phố đã giải quyết các sai phạm tại Khu đô thị Thủ Thiêm bằng cách chấp thuận chủ trương và giao đất cho 6 dự án có tổng diện tích 27,7 ha tạm thời cùng 116,9 ha đất chính thức cho 45 dự án bất động sản. Đây là một hành động khó hiểu của UBND thành phố vì đáng lẽ ra phải tạm thời dừng giao đất cho các dự án không cần thiết. Thực hiện chặt chẽ hơn trong quản lý sự biến động của quỹ đất trong khu vực Thủ Thiêm.

Chính các việc làm kể trên đã cho thấy sự buông lỏng trong công tác quản lý và sử dụng đất. Việc giao đất tràn lan cho các ông lớn triển khai dự án đã phá vỡ không gian và quy mô quy hoạch toàn cục khu Thủ Thiêm. Các dự án cung cấp các sản phẩm thuộc phân khúc cao cấp, siêu sang nên không đảm bảo được quỹ nhà ở cho phân khúc tái định cư như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Những sai phạm đã khiến cuộc sống của người dân trở nên khó khăn hơn bao giờ hết.

Điều này đã khiến cho nhiều doanh nghiệp vẫn được cho phép sử dụng đất kể cả trong tình hình không đúng thẩm quyền; không có quy hoạch chi tiết; chưa có hợp đồng thuê đất;…và các giấy tờ đất liên quan. Kèm theo đó là hàng loạt các vi phạm về quy hoạch cũng như giấy phép xây dựng, các thông tin tính toán tiền sử dụng đất chưa đúng với quy định đề ra.

Với hàng loạt các sai phạm khác liên quan tới thu hồi, bồi thường, chuyển đổi mục đích sử dụng đất không theo quy định. Hiện nay, các cơ quan đang trong quá trình giải quyết các sai phạm tại 5 phường: An Khánh; Bình An; Bình Khánh; An Lợi Đông; Thủ Thiêm – quận 2.